Custom Search

۱۳۸۹ خرداد ۵, چهارشنبه

تور هند

  • مهوري هند يا هندوستان کشوري است در جنوب آسيا. پايتخت آن دهلي نو است، از شمال غربي با پاکستان، از شمال با چين، بوتان، نپال و تبت و از شمال شرقي با برمه و بنگلادش همسايه‌است. جنوب آن نيز به اقيانوس هند محدود مي‌شود. هند بيش از سي و پنج شهر بزرگ با جمعيت بالاي يک ميليون نفر دارد. مومبائي (بمبئي)، کلکته، مدرس، بنگلور، حيدرآباد، اگرا، ميسور، جي‌پور، گوا، پونا، بوپال، تريفندرام و احمدآباد از شهرهاي مهم اين کشور پهناور هستند. نام هند مشتق شده از واژه? «ايندوس» در زبان پارسي باستان است که به جاي واژه سانسکريت سيندو به‌کار مي‌رفته و نام رودخانه‌ سند بوده‌است. همچنين واژه «هندوستان» که به عنوان نام کامل اين سرزمين در اغلب کشورها از جمله خود هند رواج دارد واژه‌اي فارسي است به معني سرزمين هندوها . آب و هوا آب و هواي هند داراي تنوع بسيار قابل توجهي از کوهستانهاي هميشه پوشيده از برف هيماليا تا منطقه حاره و گرمسيري ميانه و جنوب و کوير خشک غرب اين کشور است. چهار فصل هند نيز شامل: سرد وخشک از ماه دسامبر تا فوريه، گرم و خشک از ماه مارس تا مه، فصل بارش ازماه ژوئن تا سپتامبرو معتدل در ماههاي اکتبر و دو نمونه از جاذبه هاي هند: ارگ آگرا ارگ آگرا كه به خواهر تاج محل مشهور است، در قرن شانزده ميلادي به دست اكبر كبير، يكي از پادشاهان مغول، در ناحيه آگراي هندوستان بنا نهاده شده است. اين ارگ تاريخي كه با مساجد و قصر هاي بسيار زيبا و مجلل خود افسانه هاي شرقي را يادآوري مي كند، در دوكيلومتري شمال غربي تاج محل واقع شده است. براساس تخمين مورخان، ارگ آگرا در ابتدا متعلق به سلسله لوريس بوده است و در قرن شانزده ميلادي به وسيله اكبر شاه كبير پادشاه مغول، تصرف شده است. اكبر شاه در دوره حكمراني خود مركز حكومتش را از دهلي به آگرا تغيير داد و به اين ترتيب موجب شكوفايي و رونق آگرا شد. در همين دوره، اكبر شاه ارگ قديمي سلسله لوريس را مورد بازسازي و تغيير شكل كلي قرار داد و آن را به درباري باشكوه تبديل كرد. اكبر شاه كه علاقه بسياري به سنگ ماسه سرخ داشت، براي ساخت عمارت هاي ارگ آگرا از اين سنگ استفاده كرد و به همين دليل ارگ آگرا امروزه به ارگ سرخ آگرا نيز معروف است. البته علاوه بر ماسه سنگ سرخ در ساخت بناهاي آگرا از مرمر سفيد و سنگ هاي تزئيني ديگر نيز استفاده شده است. اما در حكومت نوه اكبر شاه، شاه جهان بود كه اين محوطه تاريخي سرانجام شكل امروزين خود را پيدا كرد. شاه جهان در نزديكي ارگ آگرا بناي زيباي تاج محل را از مرمر سفيد بنا كرد و داخل ارگ آگرا را نيز تغييرات بسياري ايجاد كرد و بعضي ساختمان ها را تخريب و به جاي آنها عمارت هاي ديگري ساخت. ارگ آگرا در كل به شكل يك هلال است و به وسيله ديوارهايي به ارتفاع بيست و يك متر و به طول حدود سه كيلومتر محصور شده است. همچنين اطراف ديوار ها خندقي وجود دارد كه به رودخانه يامونا متصل است. ارگ آگرا از نظر تاريخ معماري ارزش بسياري دارد، چرا كه بعضي از جالب ترين آميزه هاي معماري هند و معماري اسلامي را مي توان در آن مشاهده كرد. در واقع بسياري از تزئينات و كاشي كاري هاي عمارت هاي آگرا با اصول معماري اسلامي ساخته شده، اما روي آنها به جاي خطوط اسليمي و خطاطي، اژدها، فيل و پرندگان مختلف نقش شده است. تاج محل: معماري مغولي آرامگاه شاه جهان، با ساخت مقبره معروف همسر محبوب اش، ارجمند بانو بيگم، در آگرا به اوج خود رسيد. نام اين مقبره ابتدا از ريشه لغوي ممتاز محل گرفته شده و سپس به نام عامه پسند تاج محل تغيير يافته است. در مقايسه با طرح ها و نقشه هاي عثماني، باغ اين مقبره بزرگتر است و با يك طراحي دقيق مجموعه بي نظيري را به نمايش مي گذارد. قسمت جنوبي آن به وسيله چاك جلو خانه، طرحي كه قبلاً با نام مرسوم مقبره جهانگير شناخته شده بود، قدري جلوتر قرار گرفته است. ميدان جلو خانه به وسيله دو حياط داخلي كوچك تر براي همراهان (خواص)، راه هايي به سوي بازار و حصارچيني به سوي آرامگاه وابستگان، كه در دو طرف ميدان ساخته شده جدا مي شود. بخش جنوبي به وسيله دو راهرو جالب توجه ديگري كه به چار سو بازار كه به چهار كاروان يا سرا باز مي شود راه پيدا مي كند. قدري جلوتر يك ميدان به نام چاك قرار دارد كه به بازار هاي ديگر و سرا هاي بيشتري راه پيدا مي كند. اطراف اين منطقه در زمان ساخت آرامگاه و توسعه شهرستان هاي اطراف، ممتاز آباد نام داشت، اما امروزه به تاجگاني معروف است. به دستور پادشاه، در آمد بازارها و كاروانسرا ها و سي روستاي حوزه آگرا صرف نگهداري و مرمت آرامگاه مي شود. در طراحي اين آرامگاه با تراس هاي بلندش كه به چهار باغ هاي پائيني ملحق شده، باغ نماينده و شاخصه مهم رودخانه آگرا است و يك اثر تاريخي مهم به شمار مي رود. تقريباً در همان دوره، معماران شاه جهان متوجه تشابه طراحي حياط هاي مسكوني باغ انگوري در قلعه آگرا شدند، از اين رو طرح باغ تاج نشان دهنده عظمت غير قابل تغيير ساخت آرامگاه به آن شكل و به كار گيري معماري هاي مادي و غير روحاني مغول است. نوع طراحي و معماري ساختمان هاي مغولي كه به عنوان مقبره يا آرامگاه استفاده مي شد، نشان دهنده بهشت زميني متوفي است كه خلاف عقايد و مفاهيم فلسفه اسلامي است. مجموعه تاج محل شامل دو بخش محوطه ورودي يا صحن جلوخانه كه شامل بازار چهارسو و چهارسرا و سه دروازه ورودي است كه همه از سنگ سرخ ساخته شده است. بخش دوم شامل محوطه اصلي به نام صدردروازه و چهار باغ بسيار زيباست، در مركز محوطه اصلي، حوضي مرمرين با آب نماها در چهار سمت و فواره هاي زيبا در وسط آب نماها قراردارد. در انتهاي باغ كه به رودخانه يامونا متصل مي شود، بناي اصلي مقبره بر روي سكويي بلند قراردارد. در دو طرف بناي مقبره دو ساختمان ديگر كه يكي تسبيح خانه و ديگر مسجد از سنگ مرمر سرخ است، قرار دارد. بناي اصلي مقبره بر روي يك سكو به ارتفاع دوازده متر و طول نود و پنج متر از سنگ مرمر سفيد ساخته شده است، در چهار گوشه آن چهار منار خوش تركيب هر يك به ارتفاع چهل و يك متر قراردارد. به گفته كارشناسان، مناره هاي تاج محل افزون بر زيبايي و ظرافت به گونه اي طراحي شده اند كه داراي مقاومت زيادي در مقابل زلزله است. علاوه برآن مناره ها به ظاهر انحرافي به سمت مقبره دارند ولي در اصل انحنايي وجود ندارد. در وسط اين سكو، بناي اصلي مقبره با طرح هشت ضلعي مشابه مقبره هاي ايراني ساخته شده است، در چهار طرف اين بنا، چهار ايوان عظيم به ارتفاع سي و چهار متر و در غرفه هايي در دوطبقه در هشت ضلع قراردارد. در بالاي بنا يك گنبد عظيم و زيبا كه ارتفاع آن از سطح زمين به نودو هفت متر مي رسد قرار گرفته كه با چهار گنبد احاطه شده است. داخل بنا و زير گنبد اصلي سنگ دو قبر قراردارد كه سنگ كوچك متعلق به قبر ممتاز محل و سنگ بزرگتر قبر شاه جهان است. قبر اصلي شاه جهان و همسرش در طبقه زيرين بنا قرار دارد. نماي ايوان هاي خارج و طاقهاي داخل با آيات و سوره هاي قرآن كريم با خط ثلث عالي كار امانت خان شيرازي بر روي سنگ مرمر سياه بر زمينه سفيد نوشته شده است. به طور كلي بناي آرامگاه بر روي دو صفه روي هم قرار گرفته است. ساختمان مقبره با طرح هشت بهشت طراحي و ساخته شده است. هشت بهشت يا هشت جنت نام نوعي طرح معماري است كه براساس آن به طور معمول در وسط نقشه بنا يك فضاي مركزي گنبدي شكل وجود دارد كه از مركز آن چهار محور تقارن عبور مي كند. در بالاي عمارت تاج محل، گنبد پيازي شكل قرار دارد كه دو پوسته است. ارتفاع گنبد اصلي از روي صفه بيش از پنجاه متر است. در چهار طرف گنبد اصلي، چهار عدد طاقي با گنبد كوچك قرار دارد. وجود چهار گنبد كوچك در چهار سوي گنبد اصلي، سنت و شيوه اي است كه آن را در مقبره امير اسماعيل ساماني در بخارا مي توان ملاحظه كرد. بنا بر اين، خصوصيت مزبور را مي توان از ويژگي هاي معماري ايراني دانست. چهار منار در چهارگوشه صفه عمارت وجود دارد. اين خصوصيت را بايد به معماري گوركاني نسبت داد. ساختن چهار منار در چهارگوشه يك عمارت در دوره تيموري رايج شد و در دوره گوركاني و بويژه در تاج محل، آنها را به صورت مستقل از ساختمان، در چهار گوشه صفه ساختند. وجود چهار منار در گوشه هاي صفه موجب شكل گيري فضاي خاصي شد كه عمارت آرامگاه در ميان آن اهميت ويژه اي يافته است، زيرا افزون بر خصوصيات حجمي يگانه و ممتاز آن، تمام سطح آن را با سنگ مرمر سفيد پوشانده اند، در حالي كه سطح صفه اول و نيز ميهمانخانه و مسجد واقع در دو سوي آن را با سنگ سرخ پوشانيده اند. در جلوي عمارت آرامگاه، باغي مربع شكل ساخته شده است. مربع يكي از شكل هاي كامل و بويژه يكي از شكل هاي مهم و مقدس در فرهنگ طراحي معماري و شهري در ايران است. صحن باغ نيز با طرح چهارباغ كه يكي از مهمترين الگوهاي طراحي باغ ايراني است، ساخته شده است. در اين شيوه، صحن باغ توسط دو معبر متقاطع به چهار قسمت تقسيم مي شد. هر يك از اين چهار صحن نيز دوباره به چهار قسمت تقسيم مي شد و اين روند تا جاي ممكن ادامه مي يافت و فضاي هر سطح با درختان و گلهاي متنوع پوشانده مي شد. در طراحي مجموعه تاج محل، اصل سلسله مراتب (توجه به نحوه ترتيب، تنظيم و استقرار عناصر بر اساس اهميت معنوي و نمادين فضاها) مورد توجه بوده است. در اين مجموعه، حركت شخص از دنيوي ترين نماد (بازار) آغاز مي شود و به اخروي ترين نماد مجموعه (مقبره) منتهي مي شود. در اين بين، ميدان جلوخان فضايي رابط و برزخ گونه بين بازار و مزار (دنيا و آخرت) است. حضور مزار در باغ را نيز مي توان استعاره اي از حضور انسان در بهشت دانست. توجه به اصول تقارن، مركزيت و ريتم نيز از ديگر ويژگي هاي اين مجموعه است كه آن را اين چنين ارزشمند ساخته است. كتيبه هاي قرآني اين بنا كه عمدتاً درباره بهشت و قيامت است، باغ و درختان آن تمثيل جاودانگي و حيات است و با الگويي ملكوتي انطباق يافته است. حوض مرمرين وسط باغ نماد حوض كوثر و چهار نهر چهار سوي آن نماد چهار نهر جاري در بهشت است. عمارت مزار كه گنبدي پيازي شكل دارد، نماد عرش و چهار مناره اطراف آن، نماد چهار طبقه از عرش است. در متون تاريخي به نام معمار اين مجموعه اشاره نشده است اما در برخي از متن هاي متأخر، از شخصي به نام استاد عيسي نام برده شده كه بعضي او را اهل شيراز و عده اي وي را اهل استانبول دانسته اند. برخي از پژوهشگران نيز به يك نسخه خطي اشاره كرده اند كه در آن به استاد عيسي شيرازي نقشه نويس و امانت خان شيرازي طغرانويس اشاره شده است. علاوه بر اين، در برخي از متون به شخصي به نام استاد احمد لاهوري اشاره شده است. هرچند كه وجود يك معمار لاهوري در طراحي تاج محل به معني فقدان يك يا چند معمار ايراني نيست. زيرا مي توان اظهار داشت كه طراحي و ساخت اين مجموعه عظيم و با شكوه، تنها به وسيله يك معمار صورت نپذيرفته است و به احتمال زياد چند نفر معمار و عده زيادي هنرمند در اين كار مشاركت داشته اند.نوع طراحي كه در تاج محل به كار برده شده شامل ميدان دواري است كه دور هشت وجهيِ مركزي كه به برهانپورحمام معروف است، را گرفته و باعث تعادل كامل بقيه اجزا مي شود. دلايل ديگري نيز وجود دارد كه بناي تاج محل را جزو بي نظير ترين بنا به لحاظ نوع هارموني كه در آن به كار رفته خلاقانه و اصيل نشان مي دهد. بلندي گنبد به وسيله پيش طاق كه از دو طاقچه طراحي شده و تا گنبد مكعبي شكل دهلي و اشكال پياز مانند گنبد بالا آمده زيبايي ظريف و هارموني خاصي را به نمايش گذاشته كه نشان از عروج و رهايي از زندگي خاكي است. تناسبات متعادل نيز به وسيله اشكال آجري پيچيده كه از سنگ مرمر سفيد مينا كاري شده و جواهرات گران سنگ است كه با بازتابش نور فضاي روحاني و اسطوره اي و نوراني به آن داده است. 
ارسال شده توسط در

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

اشتراک در: نظرات پیام (Atom)